Σε ήπιους τόνους κινήθηκε το πρώτο debate του Σεπτέμβρη που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση.
Πρώτοι καλεσμένοι ήταν οι Αβέρωφ Νεοφύτου, Γιώργος Κολοκασίδης και Μάριος Ηλιάδης.
Η συζήτηση άρχισε με το θέμα της οικονομίας και της ακρίβειας, συνεχίστηκε με το ζήτημα της διαφθοράς και έκλεισε με το Κυπριακό πρόβλημα.
Οικονομία
Αρχικά ο κ. Νεοφύτου ανέφερε ότι η ακρίβεια και ο πληθωρισμός είναι ο εχθρός μίας οικονομίας. «Επηρεάζει την τσέπη του πολίτη. Η πρώτη στρατηγική προσέγγιση είναι να έχουμε μια οικονομία σε γερά θεμέλια για να μπορούμε να στηρίξουμε τους πολίτες».
Τόνισε ότι η ακρίβεια δεν ήρθε για να φύγει σύντομα. «Θα την αντιμετωπίσουμε και το 2023. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να ζήσουμε με τον ψηλό πληθωρισμό».
Συμπλήρωσε ότι πρέπει να κρατήσουμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Πρότεινε για όσους έχουν έσοδα από 19.000 ευρώ μέχρι 30.000 ευρώ, να δοθεί περισσότερη φορολογική έκπτωση. Για όσους είναι πιο κάτω μπορεί το κράτος να πληρώνει μέρος του ΓΕΣΥ και των κοινωνικών ασφαλίσεων. Σημείωσε ότι το ίδιο το κράτος πήρε μέτρα για να απορροφήσει τις αυξήσεις. «Το όραμα μου είναι ο Κύπριος να έχει υψηλά αμειβόμενες αποδοχές».
Ο κ. Κολοκασίδης ανέφερε ότι ο πληθωρισμός δεν πρόκειται να φύγει σύντομα. «Δεν είμασταν προνοητικοί καθώς ο πληθωρισμός είναι εισαγόμενος». Τόνισε ότι είναι υπέρ της φορολόγησης υπερκερδών των εταιρειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας γιατί θα δώσει ένα μαξιλαράκι στο κράτος. Πρότεινε να υπολογιστεί η απαραίτητη ανάγκη ενέργειας για τα νοικοκυριά και να γίνεται επιχορήγηση από το κράτος.
Σημείωσε ότι πρέπει επιτέλους να αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και να αυξηθεί η αγροτική παραγωγή. Επεσήμανε ότι η διαφθορά βαραίνει και τον Πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού.
Από την πλευρά του ο κ. Ηλιάδης τόνισε ότι η ακρίβεια της ζωής είναι διαφορετικό για κάθε άνθρωπο. Συμπλήρωσε ότι η ανεργία στους νέους ανέρχεται στο 17,5%, προσθέτοντας ότι οι μισθοί είναι στα 800 ευρώ.
«Η μεσαία τάξη φωτοχοποιείται μέρα με τη μέρα». Πρόσθεσε ότι η θέσπιση του κατώτατου μισθού θα βοηθήσει, διευκρινίζοντας ότι αυτό το ποσό που δόθηκε μπορεί να μην είναι ικανοποιητικό αν χειροτερέψουν τα πράγματα.
Εισηγήθηκε να μετατεθεί μέρος του πλούτου σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη τονίζοντας πως η ανάπτυξη θα πρέπει να είναι για το σύνολο των πολιτών και όχι για μερικούς.
Χρυσά διαβατήρια και διαφθορά
Κληθείς να σχολιάσει το σκάνδαλο των διαβατηρίων, ο κ. Νεοφύτου ανέφερε ότι Κυβέρνηση ανέλαβε τις πολιτικές της ευθύνες και έκλεισε το πρόγραμμά ενώ ορίστηκαν ανεξάρτητες επιτροπές.
«Συναποφασίστηκε από όλα τα κόμματα και ήταν χωρίς όρους και προϋποθέσεις από το 2007. Σε αυτό το πρόγραμμα συμμετείχαν και άλλα κόμματα τα οποία καταψήφισαν τον προϋπολογισμό, ενώ αργότερα επέλεξαν υποψηφίους που κατηγορούσαν».
Απαντώντας στο ΑΚΕΛ για τις καταγγελίες για εισφορές προς τον ΔΗΣΥ, ανέφερε ότι μπορούν όλοι μαζί να πάρουν μέτρα για απαγόρευση χρηματοδότησης των κομμάτων.
Ο κ. Κολοκασίδης ανέφερε ότι πήραν διαβατήρια άτομα τα οποία δεν ήταν δικαιούχοι, ενώ το Υπουργικό ενέκρινε τα διαβατήρια την ώρα που η σύσταση του Υπουργείου ήταν αρνητική. «Δεν έχω εμπιστοσύνη στη Νομική Υπηρεσία, καθώς ο κ. Σαββίδης βρισκόταν στο Υπουργικό», είπε.
Εξήγησε ότι ο ίδιος δεν ζήτησε την στήριξη των κομμάτων με στόχο να κρατήσει ανεπηρέαστο το πρόγραμμα του. «Τα κόμματα πρέπει να υποστηρίζουν τους πολίτες και όχι τις εταιρείες».
Ο κ. Ηλιάδης διαφώνησε με τη θέση του κ. Κολοκασίδη σημειώνοντας ότι ο ίδιος μιλά με τα πολιτικά κόμματα καθώς αποτελούν κύτταρο Δημοκρατίας.
Μιλώντας για τα «χρυσά διαβατήρια» και την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, ανέφερε ότι ο Γενικός Εισαγγελέας έπρεπε να διατάξει έρευνα για τους παρόχους. «Δημιουργούνται νέα ερωτήματα για ενδεχόμενο αδικημάτων. Θα αποδείκνυε την αμεροληψία των καθηκόντων του».
Κυπριακό
Ο κ. Κολοκασίδης ξεκαθάρισε ότι διαφέρει από τον Ερσίν Τατάρ καθώς όπως είπε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης λειτουργεί κάτω από την Τουρκία. Ανέφερε ότι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία καταπατά σημαντικά ανθρώπινα δικαιώματα. «Η ΔΔΟ περιέχει διχοτομικά και άλλα αρνητικά στοιχεία και δεν πρόκειται να λειτουργήσει».
Σημείωσε ότι ο λαός καταψήφισε το σχέδιο Ανάν. «Όταν πούμε στους εταίρους μας ότι καταπατούνται βασικά δικαιώματα, τότε θα καταλάβουν». Εξήγησε ότι μπορεί να υπάρχει μια Ομοσπονδία σε ένα κράτος.
Επεσήμανε ότι υπάρχει πολλής κόσμος που είναι κατά της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. «Οι Τούρκοι θέλουν την διζωνικότητα γιατί έχει στοιχεία κρατικά».
Ο κ. Νεοφύτου ανέφερε ότι διαφωνεί κάθετα με τις θέσεις του κ. Κολοκασίδη, όμως του έδωσε συγχαρητήρια που δεν «παίζει κρυφτούλι». Πρόσθεσε ότι η ΕΔΕΚ και η Αλληλεγγύη στηρίζουν άλλον υποψήφιο και όχι αυτόν που έχουν την ίδια θέση μαζί του στο εθνικό θέμα.
«Βρίσκομαι εδώ με σεβασμό προς τους πολίτες και με σεβασμό προς τους άλλους υποψηφίους», είπε.
Σημείωσε ότι δεν είναι ασφαλές το σύστημα του 1960. «Πρόταση μου είναι ένταξη στο ΝΑΤΟ για να διασφαλιστεί η ασφάλεια των πολιτών». Πρόσθεσε ότι η αδιαλλαξία της Τουρκία θα διασπαστεί μέσα από την ενέργεια. «Το πλαίσιο Γκουτέρες έπρεπε να βρούμε ένα τρόπο έτσι ώστε να διασφαλιστεί. Θα χρειαστεί κόπος να επανέλθει».
Ο κ. Ηλιάδης ανέφερε ότι ο τρόπος που προσεγγίζει το Κυπριακό ο κ. Κολοκασίδης είναι επικίνδυνος. «Παίζουμε το παιχνίδι της Τουρκίας όταν ακούγονται τέτοιες φωνές». Πρόσθεσε ότι ο κόσμος όλος στηρίζει τη ΔΔΟ στην Κύπρο. «Δεν διαθέτομε άλλη οδό εκτός από τη διαπραγμάτευση. Πρέπει να φέρουμε του Τουρκοκύπριους κοντά καθώς κινδυνεύουν από τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας. «Η Ευρώπη μπορεί να βοηθήσει έτσι ώστε να λυθεί το εσωτερικό πρόβλημα», είπε. Πρότεινε τη δημιουργία ενός φόρουμ στην Μεσόγειο το οποίο θα καλεστεί και η Τουρκία με στόχο να συζητηθούν θέματα ενέργειας.
Τέλος ο κ. Μάριος Ηλιάδης σχολίασε τις «φωνές» για συστράτευση, βολιδοσκόπηση ή και συζήτηση του ιδίου με τον Κωνσταντίνο Χριστοφίδη, Χριστόδουλο Πρωτοπαπά και Αχιλλέα Δημητριάδη, τονίζοντας ότι έχει γίνει μια ανταλλαγή πολιτικών απόψεων.
«Ταυτιζόμαστε και οι τέσσερις υποψήφιοι στην ίδια πορεία λύσης του Κυπριακού Ένα ποσοστό 12%-14% που θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν αυτές οι ανεξάρτητες υποψηφιότητες, είναι σημαντικό για να κρίνει το αποτέλεσμα μιας αναμέτρησης». Πρόσθεσε ότι είναι θετικός και για αυτό συμμετέχει στη συζήτηση, σημειώνοντας ότι το θέμα προσκρουεί σε διάφορα ζητήματα. «Αν θα γίνει κάτι τέτοιο θα είναι μέσα στον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο», ανέφερε.
Ο κ. Κολοκασίδης σχολιάζοντας, ανέφερε ότι ο ίδιος διεκδικεί θέση στον δεύτερο γύρο των Προεδρικών εκλογών. «Η υποψηφιότητα μου είναι εκεί. Πρέπει να υπάρχει αυτή η θέση για το Κυπριακό». Ακόμη, απάντησε ότι ο ίδιος θέλει να ακούσει απόψεις. «Όποια απόφαση πάρω για τον δεύτερο γύρο θα είναι βασισμένη στις απόψεις. Στον πρώτο γύρο οι πολίτες πρέπει να ακούσουν τη συνείδηση τους».
Από την πλευρά του ο κ. Νεοφύτου μίλησε για τις επικρίσεις που δέχεται για το ταξίδι του στο Κονγκό διευκρινίζοντας ότι το μεταναστευτικό είναι το δεύτερο ζήτημα για την Κύπρο. «Το 2013 βρισκόμουν στο Eurogroup με προσωπικό κόστος. Θα πάω στις Βρυξέλλες για το μεταναστευτικό. Δεν αντέχει άλλο βάρος η Κύπρος. Δεν είμαι ρατσιστής. Πρέπει να βρούμε τρόπους μέσα από τις διμερείς σχέσεις. Μακάρι να υπήρχε συμφωνία με τον Κονγκό», ανέφερε.