Εκδήλωση- συζήτηση με θέμα: “Οικονομία και Πράσινη Ανάπτυξη, Φυσικό Αέριο και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας” διοργάνωσε το βράδυ της Τετάρτης το Εκλογικό Επιτελείο του ανεξάρτητου υποψηφίου Προέδρου Ανδρέα Μαυρογιάννη στον Πολυχώρο Πολιτισμού “ATTIKON”, στην Πάφο. Εισηγητές της εκδήλωσης ήταν οι Χαράλαμπος Έλληνας, Εμπειρογνώμονας σε θέματα ενέργειας, Νεοκλής Συλικιώτης, πρώην Υπουργός Ενέργειας και Γιώργος Σιαμμάς, πρώην Πρόεδρος Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.
Στην παρουσίασή του ο Χαράλαμπος Έλληνας, επικεντρώθηκε στα θέματα ενέργειας όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά σε όλη την περιοχή. Σε δηλώσεις του, ο κ. Έλληνας ανέφερε πως πολλές φορές δεν ακούμε τι λέει η Ευρώπη, η οποία μας λέει ξεκάθαρα τι θέλει και τι δεν θέλει. Εστειλε, επίσης, το μήνυμα ότι για να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε τους πόρους της περιοχής χρειάζεται συνεργασία. Όπως ανέφερε, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ανατρέψει ριζικά και μόνιμα τον παγκόσμιο ενεργειακό τομέα, αλλάζοντας τις παγκόσμιες ενεργειακές ροές, προσθέτοντας πως αναδύεται ένας διπολικός κόσμος με τις ΗΠΑ και την ΕΕ από τη μια πλευρά και την Κίνα και τη Ρωσία από την άλλη, και με τον υπόλοιπο κόσμο ενδιάμεσα. Αυτό ισχύει και για την ενέργεια, συμπλήρωσε. Επεσήμανε επίσης πως στόχος της ΕΕ είναι να απεξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο το αργότερο μέχρι το 2030. Αυτό, σημείωσε, ανοίγει εκ νέου ευκαιρίες εξαγωγής φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο που παλαιότερα θεωρούνταν εμπορικά προκλητικές. Διερωτήθηκε ωστόσο εάν αυτό είναι ρεαλιστικό για το ποιες είναι οι ευκαιρίες και οι περιορισμοί; Και τι είναι το μέλλον της ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο;
Εκτίμησε ότι η λύση των προβλημάτων της Ανατολικής Μεσογείου θα έρθει τελικά με διάλογο και συνεργασία και όχι με αντιπαράθεση. Όπως ανέφερε στην παρουσίαση του, μεταξύ άλλων Λίβανος και Ισραήλ τα βρήκαν με την επίτευξη συμφωνίας για τη μακροχρόνια συνοριακή τους διαμάχη για την ΑΟΖ, δείχνοντας το δρόμο. Εάν δύο χώρες, τεχνικά ακόμη σε πόλεμο, μπορούν να καταλήξουν σε μια τέτοια συμφωνία, αυτό δίνει ελπίδα σε όλες τις άλλες. Αυτό τόνισε, θα ανοίξει τον δρόμο για τον Λίβανο και την Κύπρο να επικυρώσουν τη δική τους συμφωνία. Είπε ακόμη πως Ισραήλ και Κύπρος συμφώνησαν σε μια διαδικασία που αναμένεται να οδηγήσει σε συμφωνία συνεκμετάλλευσης για το πώς θα μοιραστούν το φυσικό αέριο του Αφροδίτη. Ωστόσο, παρατήρησε οι συνεχιζόμενες και, επί του παρόντος, επιθετικές διαφωνίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, που επηρεάζουν και την Κύπρο, ίσως χρειαστεί να περιμένουν την επίλυση μέχρι μετά τις επικείμενες εκλογές. Ένας φορέας που έχει τη δυνατότητα να γίνει όχημα για τη βελτίωση της περιφερειακής συνεργασίας είναι το East Med Gas [Energy] Forum είπε, εκφράζοντας την ελπίδα ότι μετά τις εκλογές θα έχουμε ηγέτες που θα θέσουν προτεραιότητα την περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία, προς όφελος όλων των χωρών της περιοχής.
Στην εισήγησή του ο Νεοκλής Συλικιώτης, πρώην Υπουργός Ενέργειας ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η Κύπρος ως κυρίαρχο κράτος, οφείλει να συνεχίσει το πρόγραμμά της, παρά τις δυσκολίες που θέτει η Τουρκία. Φυσικό αέριο στην κυπριακή ΑΟΖ μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για την επίλυση του Κυπριακού. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί, είπε ο κ. Συλικιώτης, στην έλευση φυσικού αερίου από τα δικά μας κοιτάσματα για την κάλυψη όλων των εσωτερικών μας αναγκών, περιλαμβανομένων και των αναγκών της τ/κ κοινότητας. Πρόσθεσε πως πρέπει επιτέλους η Κύπρος να πάψει να είναι ουραγός στην υλοποίηση των ενεργειακών στόχων και να υπάρξει η πολιτική βούληση, ώστε να προωθηθεί ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός για να συμβάλουμε ως Κράτος στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί με τη συμφωνία του Παρισιού, καθώς και των επιμέρους στόχων, που θέτει η ΕΕ για προστασία του περιβάλλοντος, π.χ. όπως είπε, για αύξηση της κατανάλωσης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατά 40%.
Πρόσθεσε πως η μόνη μας επιλογή είναι να προσηλωθούμε στην υλοποίηση ενός φιλόδοξου αλλά και ρεαλιστικού στρατηγικού σχεδιασμού. Ενός σχεδιασμού που θα διασφαλίζει την ενέργεια ως ανθρώπινο δικαίωμα και δημόσιο αγαθό προσβάσιμο σε όλους διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ύπαρξη υψηλών περιβαλλοντικών προτύπων για προστασία του περιβάλλοντος.
Εξάλλου, ο Γιώργος Σιαμμάς πρώην Πρόεδρος ΡΑΕΚ σε ομιλία του που ανέγνωσε ο Γιώργος Παχύς, αναφέρθηκε σε μια σειρά από εισηγήσεις για μεσο – μακροπρόθεσμη διαχείριση του θέματος των τιμών ηλεκτρισμού προς όφελος των καταναλωτών, προσθέτοντας πως κάποιες από αυτές προτάθηκαν ξανά εδώ και τρία –τέσσερα χρόνια χωρίς ανταπόκριση. Ενδεικτικά αναφέρθηκε στην άμεση προκήρυξη μειοδοτικών διαγωνισμών για αγορά ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, χωρίς αποκλεισμούς, με το όφελος που θα προκύπτει να μεταβιβάζεται απευθείας στους καταναλωτές. Πρόσθεσε επίσης πως όλες οι χώρες της Ευρώπης έχουν κάνει διαγωνισμούς με εξαιρετικά αποτελέσματα (Πορτογαλία/Ισπανία 1,5 σεντ/KWh). Η Γερμανία προχώρησε με νέο διαγωνισμό για 6000 MWτο 2022. Η Ελλάδα έχει προβεί σε πολύ επιτυχημένους διαγωνισμούς τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στα απομονωμένα νησιά.
Αναφέρθηκε ακόμη στην ένταξη Ανανεώσιμων Πηγών στο μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ, που αποτελεί τον μόνο τρόπο μείωσης της χονδρικής τιμής της ΑΗΚ, που θα καθορίζει ουσιαστικά και την τιμή στην επικείμενη λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς. Ο περιορισμός που ουσιαστικά επέβαλε στην ΑΗΚ η ΡΑΕΚ για ένταξη ΑΠΕ στο μείγμα παραγωγής της, καθώς και η απαγόρευση για σύναψη συμβάσεων με ιδιώτες για αγορά ενέργειας από ΑΠΕ δεν είναι προς το συμφέρον του καταναλωτή, συμπλήρωσε. Εισηγήθηκε ακόμη την προκήρυξη μειοδοτικών διαγωνισμών, χωρίς αποκλεισμούς, για έργα ΑΠΕ με αποθήκευση καθώς και για έργα αποθήκευσης ενέργειας, για να καταστεί δυνατή η επίτευξη των στόχων της πράσινης μετάβασης για το 2030, 2040 και 2050. Επίσης την επαναφορά της μείωσης του ΦΠΑ στο λογαριασμό ηλεκτρισμού στο 9%, πολιτική που εφάρμοσαν και άλλες χώρες στην ΕΕ για οικονομική ανακούφιση των καταναλωτών. Επιπρόσθετα αναφέρθηκε στην απευθείας στήριξη των ευάλωτων καταναλωτών από το Κράτος, για καταπολέμηση της Ενεργειακής φτώχειας και αφαίρεση της σχετικής φορολογίας από τους υπόλοιπους καταναλωτές, επειδή η κοινωνική πολιτική πρέπει να ασκείται απευθείας από το Κράτος.
Εισηγήθηκε μεταξύ άλλων την χρησιμοποίηση του 50% των εσόδων από τις πωλήσεις δικαιωμάτων CO2, ύψους άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ για το 2022,για κάλυψη του προϋπολογισμού του Ταμείου ΑΠΕ, το οποίο να μετονομαστεί σε Ταμείο Πράσινης Μετάβασης και τη χρησιμοποίηση αυτού του Ταμείου, για στήριξη των έργων αποθήκευσης ενέργειας και αναβάθμισης των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού, έργων απόλυτα αναγκαίων για επίτευξή της πράσινης μετάβασης.
Προτείνεται επίσης η επέκταση και διεύρυνση του προγράμματος εγκαταστάσεων net–metering για κατοικίες, το οποίο θα πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι των εμπορικών εγκαταστάσεων όταν υπάρχει περιορισμός λόγω αδυναμίας του δικτύου, καθώς και η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε όλα τα δημόσια κτήρια και σχολεία. Η άμεση εισαγωγή Φυσικού Αερίου για εγχώρια κατανάλωση –ενώ προτείνεται επίσης, η άμεση υιοθέτηση της πολιτικής της ΕΕ για φορολόγηση των ουρανοκατέβατων κερδών που έχουν κάποιες εταιρείες με έργα ΑΠΕ, λόγω της ενεργειακής κρίσης και των ψηλών τιμών των ορυκτών καυσίμων.
Σε χαιρετισμό του ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Πάφου Βαλεντίνος Φακοντής ανέφερε μεταξύ άλλων πως η Κύπρος έμεινε απροετοίμαστη, προσθέτοντας πως «έλεγαν λόγια πολλά, ο πρόεδρος και οι υπουργοί του και έκαναν ελάχιστα. Τα δέκα χρόνια της διακυβέρνησης Αναστασιάδη και ΔΗΣΥ, ήταν δυστυχώς για την Κύπρο 10 χρόνια χαμένα. Ας μην κρύβονται πίσω από τις συνέπειες της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης».
Η αλήθεια είπε ο κ. Φακοντής είναι ότι τα δικά τους λάθη, έχουν επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Κάλεσε επίσης τους πολίτες να δουν τί έκαναν τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ που ανέπτυξαν τις ΑΠΕ και να συγκρίνουν με τα πενιχρά έργα της απερχόμενης κυβέρνησης. Χώρες με πολύ λιγότερη ηλιοφάνεια, βόρειες ευρωπαϊκές χώρες, πέτυχαν υψηλές επιδόσεις με ΑΠΕ σε φωτοβολταϊκά, είπε. Διερωτήθηκε επίσης τι εμπόδιζε την κυβέρνηση του Συναγερμού για 10 χρόνια να κάνει αυτά που της αναλογούσαν. Η ενέργεια για εμάς ως ΑΚΕΛ είπε ο κ. Φακοντής, είναι κοινωνικό αγαθό που πρέπει να παρέχεται με προσιτή τιμή στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Γι’ αυτό συνέχισε, «κατά την άποψή μας, το Κράτος πρέπει να παρέμβει με διορθωτικά μέτρα και να δώσει συγκεκριμένες λύσεις και ελαφρύνσεις, όπως στο πώς θα στηριχθούν τα νοικοκυριά; Πόσοι είναι σήμερα εκτεθειμένοι στην ενεργειακή φτώχεια; Πώς θα σταθούν και θα δουλέψουν οι επιχειρήσεις, οι μικρομεσαίοι;»