Λίγο πριν την ολοκλήρωση της προεκλογικής εκστρατείας στην Κύπρο, το euronews διοργάνωσε ένα άτυπο debate, με την συμμετοχή των τριών βασικών υποψηφίων για την Προεδρία.
Νίκος Χριστοδουλίδης, Αβέρωφ Νεοφύτου και Ανδρέας Μαυρογιάννης απάντησαν σε τρία κοινά ερωτήματα για το κυπριακό, το κόστος ζωής, αλλά και τα ζητήματα διαφθοράς.
ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Εφόσον εκλεγείτε, ποιές κινήσεις σκοπεύετε να κάνετε για την επανέναρξη των συνομιλιών με τους Τουρκοκύπριους, με στόχο την δίκαιη επίλυση του Κυπριακού;
Νίκος Χριστοδουλίδης:
«Αποτελεί προτεραιότητά μας το σπάσιμο του αδιεξόδου και η επανέναρξη των συνομιλιών. Θεωρούμε ότι η κατάσταση, ως έχει, δημιουργεί νέα τετελεσμένα. Νέα τετελεσμένα που δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού. Ο στόχος μας; Είναι ο πιο πρωταγωνιστικός ρόλος από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί θεωρούμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκείνα τα δεδομένα, έχει εκείνα τα κίνητρα που μπορεί να σπάσει το αδιέξοδο στο Κυπριακό. Άρα ο στόχος μου είναι να υπάρξει μια ουσιαστική συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα προχωρήσει με τον διορισμό μιας πολιτικής προσωπικότητας, η οποία θα αναλάβει αυτό τον ρόλο από πλευράς Βρυξελλών. Έχω ήδη ετοιμάσει ένα έγγραφο εργασίας προς αυτή την κατεύθυνση. Αμέσως μετά την εκλογή μου και σε συνεννόηση με την ελληνική κυβέρνηση, θα επισκεφθώ τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο και το Παρίσι ακριβώς για να προωθήσουμε αυτό το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θεωρούμε ότι είναι η μόνη που μπορεί να σπάσει το αδιέξοδο στο Κυπριακό».
Αβέρωφ Νεοφύτου:
«Το πρώτο είναι να αποτρέψουμε τυχόν σχεδιασμούς της Άγκυρας ενόψει και των δικών τους εκλογών. Το δεύτερο από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο, που θα τελειώσουν οι εκλογές στην Τουρκία, είναι να προετοιμάσουμε το έδαφος να πείσουμε την διεθνή κοινότητα για τη θέλησή μας για επίλυση του Κυπριακού. Και έχω εισηγηθεί ενέργεια και ασφάλεια ως τα χαρτιά που θα βάλω στο τραπέζι για να ξεκλειδώσουμε το αδιέξοδο στο Κυπριακό».
Ανδρέας Μαυρογιάννης:
«Από την πρώτη μέρα θα επικοινωνήσω με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και θα του ζητήσω να αναλάβει πρωτοβουλία. Είχαμε την υιοθέτηση του ψηφίσματος ανανέωσης της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης και πιστεύω ότι συμβάλλει στη δημιουργία των προϋποθέσεων. Θα του ζητήσω να επισκεφτεί την Κύπρο και ταυτόχρονα θα κινητοποιήσω όλα τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για να ενισχύσουν την προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα στη βάση του ψηφίσματος που υιοθετήθηκε πρόσφατα. Ταυτόχρονα θα κινητοποιήσω, όσο μπορώ, τους ηγέτες και των ευρωπαϊκών χωρών, την Ευρωπαϊκή Ένωση και βεβαίως, πέρα από τους διπλωματικούς χειρισμούς, η προσπάθεια θα συνίσταται στο να συμβάλουμε επί του εδάφους στη δημιουργία των οργανικών συνθηκών της ειρήνης για να ξανακερδίσουμε την πλειοψηφία των τουρκοκυπρίων, για να δημιουργήσουμε άλλες συνθήκες στην Ανατολική Μεσόγειο, να επωφεληθούμε από το φυσικό αέριο, να δημιουργήσουμε μια νέα δυναμική στη σχέση της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτως ώστε όλο το πακέτο, όλο το πλαίσιο να συμβάλει στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Δεν αναμένω ότι η επανέναρξη θα είναι εφικτή πριν ολοκληρωθεί η εκλογική διαδικασία στην Τουρκία, αλλά πρέπει να κάνουμε όλη την ετοιμασία, ούτως ώστε αμέσως μετά να ξεκινήσουμε από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά το 2017».
ΕΡΩΤΗΣΗ 2: Μπορείτε να αναφέρετε τρία μέτρα που θα λάβετε για να αντιμετωπιστεί η εκτόξευση του κόστους ζωής για τους πολίτες; Ειδικά σε ό,τι αφορά στην ενέργεια, τα καύσιμα και τα τρόφιμα.
Αβέρωφ Νεοφύτου:
«Για να μπορείς να στηρίξεις την κοινωνία, πρέπει πρώτα να διασφαλίσεις ότι έχεις μια δυνατή οικονομία ,για να έχει έσοδα το κράτος να στηρίζεις αυτούς που έχουν ανάγκη. Γι’ αυτό και πρώτη προτεραιότητα είναι η περαιτέρω ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας, για να αποφύγουμε την ύφεση. Με μία οικονομία που παράγει εθνικό πλούτο, στόχος είναι η κοινωνική δικαιοσύνη με τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων αλλά και σοβαρές φοροελαφρύνσεις στη μεσαία τάξη. Από την επιτυχία της οικονομίας να έχουν μέρισμα και μαιευτικό όλοι οι Κύπριοι».
Ανδρέας Μαυρογιάννης:
«Σε ό,τι αφορά στο ηλεκτρικό, πρώτα από όλα εμείς έχουμε μια μακρόπνοη πολιτική εγκατάστασης φωτοβολταϊκών που θα διαιρέσει το κόστος του λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος για τα νοικοκυριά διά 10. Επίσης, πάλι για το ηλεκτρικό, μέσα από μειοδοτικούς διαγωνισμούς θα καταφέρουμε να μειώσουμε δραστικά το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Ένα μικρό παράδειγμα: Η Πορτογαλία μέσα από μειοδοτικούς διαγωνισμούς αγοράζει από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, 1,5 σεντ την κιλοβατώρα και εμείς αγοράζουμε 23,5. Αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια. Σε ό,τι αφορά στα καύσιμα, βεβαίως θα μειώσουμε τον φόρο προστιθέμενης αξίας με έγκριση βεβαίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα δημιουργήσουμε τις συνθήκες, που θα μας επιτρέψουν να μειώσουμε τις τιμές. Επίσης, σε ό,τι αφορά στα τρόφιμα, είναι θέμα άμεσα συναρτημένο, όπως ξέρετε με τις τιμές των καυσίμων, αλλά θα δώσουμε και εκείνη την αναγκαία ενίσχυση στους χαμηλόμισθους, τους χαμηλοσυνταξιούχους, στους νέους μας, ούτως ώστε να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις σημερινές ανάγκες. Προσθέτω ότι έχουμε και μια πολιτική που έχουμε εξαγγείλει, που αφορά την επιδότηση του επιτοκίου, το οποίο, όπως ξέρετε, τον τελευταίο καιρό, αυξάνεται συνεχώς».
Νίκος Χριστοδουλίδης:
«Αντιλαμβάνεστε ότι η αύξηση του πληθωρισμού ως αποτέλεσμα και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της ορθής αντίδρασης από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει δημιουργήσει αρκετά προβλήματα. Εμείς θα κινηθούμε προς τρεις κατευθύνσεις. Άμεσα στοχευμένα μέτρα φορολογικής ανακούφισης για αυτούς που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα προβλήματα, για τους ευάλωτους συμπατριώτες μας. Δεύτερον, ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων. Είναι μια ομάδα συμπατριωτών μας που λόγω της κρίσης έχει σοβαρά προβλήματα να αντιμετωπίσει. Και τρίτον, γιατί μας ενδιαφέρουν οι μόνιμες λύσεις, είναι να αξιοποιήσουμε αυτή την κρίση, να τη δούμε ως ευκαιρία και να επιταχύνουμε την πράσινη μετάβαση μέσα από συγκεκριμένα προγράμματα».
ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Τα τελευταία χρόνια και με αφορμή τα «χρυσά διαβατήρια», πολλοί στην Ευρώπη θεωρούν την Κύπρο μια χώρα με σοβαρά ζητήματα διαφθοράς. Τι θα κάνετε για να ανατρέψετε την εικόνα αυτή; Πώς θα θωρακίσετε την δημόσια ζωή;
Ανδρέας Μαυρογιάννης:
«Πρώτα να εκφράσω τη λύπη μου, γιατί όντως αυτή είναι η εικόνα και επιπλέον έχουμε κατρακυλήσει στους δείκτες διαφθοράς. Ήμασταν νομίζω στην 38η θέση και έχουμε περάσει στην 52η-53η. Είναι κρίμα για έναν τόπο, όπως στην Κύπρο που φημίζεται για την ανθρωπιά, το φιλότιμο των ανθρώπων τους, για την εντιμότητα των ανθρώπων. Γι’αυτό θα λάβουμε δραστικά μέτρα. Πρώτα από όλα, από την πρώτη μέρα θα δώσουμε ένα ισχυρό μήνυμα ότι δεν θα υπάρξει καμία ανοχή. Μηδενική ανοχή. Θα υπάρξει διαφάνεια, θα υπάρξει απόλυτη αν θέλετε απόδοση ευθυνών και θα υπάρξει σίγουρα χρηστή διοίκηση που είναι και απαραίτητη. Ταυτόχρονα θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ούτως ώστε να πάμε και πίσω και να αποδοθεί δικαιοσύνη για όσα έχουν γίνει, ούτως ώστε να λειτουργήσει και αποτρεπτικά για να μην υπάρξει συνέχεια σε αυτό το φαινόμενο. Είναι κρίμα και άδικο για τον τόπο μας να υπάρχουν αυτά τα ζητήματα στην Κύπρο και μπορεί και δικαιούται πολύ καλύτερα μέσα από τη διαφάνεια και τη λογοδοσία και την απόδοση ευθυνών. Μέσα από το να βγάλουμε από τους ανθρώπους τον καλό εαυτό τους».
Νίκος Χριστοδουλίδης:
«Είναι μια εικόνα που μας προβληματίζει σε μεγάλο βαθμό μια εικόνα την οποία θα πρέπει να ανατρέψουμε αμέσως μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες. Είναι σημαντικό να προχωρήσουμε αμέσως με την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων για την εισαγωγή της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, στην προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού που, πέραν της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας, θα αντιμετωπίσει και τέτοια φαινόμενα. Είναι σημαντικό να ενισχύσουμε το πλαίσιο ελέγχου με αναβάθμιση των εσωτερικών ελέγχων εντός της εκτελεστικής εξουσίας, ακόμα και στο επίπεδο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η ενίσχυση της διαφάνειας με τη θεσμοθέτηση ανεξάρτητου γνωμοδοτικού συμβουλίου για διορισμούς που γίνονται από την εκτελεστική εξουσία, και όλα αυτά θα γίνουν μαζί σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έγκαιρη και σωστή προετοιμασία σχετικά με τις οποίες πολιτικές απαιτούνται για να ανατρέψουμε αυτή την εικόνα, η οποία σε καμία απολύτως περίπτωση ούτε μας ικανοποιεί, αλλά ούτε θεωρώ ότι αντικατοπτρίζει την κατάσταση πραγμάτων στη χώρα μας. Αλλά υπάρχει αυτή η εικόνα η οποία είναι προτεραιότητά μας, εάν και εφόσον μας τιμήσει ο κυπριακός λαός, να την ανατρέψουμε».
Αβέρωφ Νεοφύτου:
«Τα θέματα διαφθοράς και διαπλοκής τα αντιμετωπίζεις με ένα θεσμικό τρόπο. Διασφαλίζοντας την απόλυτη λογοδοσία και την απόλυτη διαφάνεια. Για αυτό και έβαλα στο τραπέζι μια πολιτική συζήτηση για συνταγματική αναθεώρηση, για να ενισχύσουμε τους μηχανισμούς ισορροπιών και ελέγχων, τα λεγόμενα checks and balances. Να αυξηθούν οι ποινές για αδικήματα διαφθοράς και διαπλοκής και να καθοριστεί με απόλυτο τρόπο η σύγκρουση συμφέροντος».